කාලීන
වාහන ලියාපදිංචි කිරීමේ බදු වංචා නැවැත්වීමට රේගුවෙන් පියවර
image for වාහන ලියාපදිංචි කිරීමේ බදු වංචා නැවැත්වීමට රේගුවෙන් පියවර

මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීමේදී වාහන දත්ත වෙනස් කිරීමට හැකි පරිදි පැවති දුර්වලතා මඟහරවා ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා රේගුව විසින් වාහන නිශ්කාශන ක්‍රියාවලියේ (Clearance Process) ප්‍රධාන තාක්ෂණික ප්‍රතිසංස්කරණයක් ආරම්භ කර ඇත.

මෙම නව පියවර ගැනීමට හේතු වී ඇත්තේ, රේගු දෙපාර්තමේන්තුව සහ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව (DMT) අතර ආරක්ෂිත පරිගණක ජාලයක් නොමැතිකම හේතුවෙන් වාහනවල පිරිවිතරයන් (Vehicle Specifications) වංචනික ලෙස වෙනස් කිරීමට අවස්ථාව ලැබී ඇති බව රජයේ ගිණුම් පිළිබඳ කාරක සභාව (COPA) කළ පරීක්ෂණයකින් හෙළි වී ඇත.

මීට පෙර ද, ආනයනය කරන ලද වාහනවල නිෂ්පාදිත වර්ෂය, නිෂ්පාදිත රට සහ එන්ජින් ධාරිතාව (Cylinder capacity) වැනි තීරණාත්මක තොරතුරු වෙනස් කර ලියාපදිංචි කර ඇත.

ඊට හේතු වී ඇත්තේ එම තොරතුරු රේගු පද්ධතිය සමඟ ඩිජිටල් ලෙස සම්බන්ධ වී නොතිබීම යි. 

ශ්‍රී ලංකා රේගුව සහ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව අතර පැවති සම්බන්ධීකරණ ගැටලු රාශියක් අනාවරණය කරමින්, පාර්ලිමේන්තු ප්‍රකාශන අංක 243 යටතේ ඉදිරිපත් කරන ලද වාර්තාව මඟින්  මේ බව පෙන්වා දුනි.

මේ හේතුවෙන් හඳුන්වා දුන් නව ‘ඩිජිටල් ආරක්ෂණ පවුර’ (Digital firewall), ASYCUDA World පද්ධතිය හරහා ක්‍රියාත්මක වන අතර එය දත්ත සම්ප්‍රේෂණ ක්‍රියාවලිය විධිමත් කිරීම සඳහා යාවත්කාලීන කර ඇත.

නව ක්‍රමවේදයේ ප්‍රධාන කරුණු:

  • ඍජු දත්ත සම්ප්‍රේෂණය: රේගු ලේඛනයේ ඇති එන්ජින් අංකය, චැසි අංකය, වාහන මාදිලිය සහ ගෙවන ලද රේගු ආනයන බදු මුදල වැනි දත්ත ඍජුවම මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව වෙත විද්‍යුත් ක්‍රමයට යොමු කිරීම.
  • වංචා වැළැක්වීම: ලියාපදිංචියේදී භාවිතා කරන දත්ත සහ රේගුවෙන් අනුමත කරන ලද දත්ත එකිනෙක සැසඳෙන බව මෙයින් සහතික කෙරේ.
  • තත්‍ය කාලීන සත්‍යාපනය (Real-time verification): මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවට ASYCUDA පද්ධතියට පිවිසීමට අවස්ථාව ලබා දී ඇති අතර, ඒ හරහා දිනපතා ලැබෙන දත්ත රේගු ප්‍රකාශන සමඟ සැසඳිය හැකිය.

සාමාන්‍යයෙන් මෙරට සිදුවන ප්‍රධානතම බදු පැහැර හැරීමක් වන්නේ වාහන වැරදි ලෙස වර්ගීකරණය කිරීම සහ බදු අඩු කර ගැනීම සඳහා එන්ජින් ධාරිතාව ව්‍යාජ ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමයි. 

එසේම ශ්‍රී ලංකාවේ වාහනයක සුළු එන්ජින් ධාරිතා වෙනසකදී පවා බදු මුදල රුපියල් මිලියන ගණනකින් ඉහළ යන බැවින් මෙම දත්ත වෙනස් කිරීමේ වංචාවන් බහුලව සිදු වේ.

මෙම තත්ත්වය වැළැක්වීම රාජ්‍ය ආදායම ශක්තිමත් කිරීමේ රජයේ පුළුල් උපාය මාර්ගයේ ප්‍රධාන කොටසක් ලෙස සැලකෙන අතර, එම අරමුණ ඇතිව මුදල්, සැලසුම් සහ ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය විසින් රේගුවේ මූල්‍ය කළමනාකරණය දැඩි කර ඇත. 

ඒ සඳහා අවශ්‍ය මඟපෙන්වීම් ලබා දීමට කාර්තුමය වශයෙන් විගණන කළමනාකරණ කමිටු රැස්වීම් පවා මේ වන විට පවත්වනු ලබයි.

දැනට මෙම පද්ධතිය මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව සමඟ සක්‍රීයව පවතින අතර, ඉදිරියේදී ආයතන හතරක් (රේගුව, මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව සහ ආනයන අපනයන පාලක දෙපාර්තමේන්තුව) ඒකාබද්ධ කිරීමට නියමිතය.

මෙම නවීකරණ කටයුතු ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් 2025 නොවැම්බර් 6 වැනි දින පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලද වාර්තාවක නිල වශයෙන් සනාථ කර ඇත. 

මෙමගින් රේගු ආදායම් ඉලක්ක වඩාත් විනිවිදභාවයකින් යුතුව සපුරා ගැනීමට ඉවහල් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.