දිත්වා සුළි කුණාටුවෙන් පසු රට යළි ගොඩනැංවීමේ අභියෝග, අතිරේක ණය බරකින් තොරව සිදුකර ගැනීම සඳහා සහනදායී මූල්ය පහසුකම් සලසන ලෙස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන (UNDP) ජාත්යන්තර හවුල්කරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියි.
ශ්රී ලංකාව මෑතකදී මුහුණ දුන් දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයෙන් අනතුරුව යළි ගොඩනැංවීමේ මන්දගාමී නමුත් ස්ථාවර ගමනක නිරතව සිටියදී, ‘දිත්වා’ සුළි කුණාටුවේ දැවැන්ත විනාශය ඊට බාධාවක් වී තිබේ. මෙම ව්යසනයෙන් පසු යළි ගොඩනැංවීමේ වියදම් දැරීමට ශ්රී ලංකාවට තවදුරටත් ණය ලබා ගත නොහැකි බව UNDP අවධාරණය කරයි.
UNDP නේවාසික නියෝජිත අසුසා කුබෝටා පෙන්වා දෙන්නේ, මෙම ව්යසනය දිගුකාලීන ආර්ථික හා සමාජීය අස්ථාවරත්වයක් බවට පත්වීම වැළැක්වීම සඳහා අරමුණු සහගත බාහිර සහයෝගය අත්යවශ්ය වන බවයි. “රට ණය උගුලෙන් වැළකී, වැඩි ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවකින් යුතුව කඩිනම් ප්රතිසංස්කරණයකට ඉඩ සලසන, දැරිය හැකි මූල්ය පහසුකම් සහ නව මෙවලම් සමඟ ජාත්යන්තර හවුල්කරුවන් ඉදිරියට පැමිණිය යුතුයි,” යන්න ඇයගේ දැඩි ඉල්ලීමයි.
UNDP හි නව භූ අවකාශ විශ්ලේෂණය (geospatial analysis) මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ, මෙම සුළි කුණාටුවෙන් දශක ගණනාවකට පසු සිදු වූ දරුණුතම ජලගැල්ම ඇති වූ බවයි.
ගංවතුර බලපෑමත් සමග, ආපදා සිදු වීමටත් පෙර පැවති ඉහළ ණය බර හා අස්ථාවර ආදායම් මාර්ග වැනි සමාජ-ආර්ථික අර්බුද වලින් ගහන ප්රදේශවල ප්රතිසංස්කරණ අවශ්යතා වඩාත් තීව්ර වී ඇත. පුත්තලම, කිලිනොච්චිය, මුලතිව්, මධ්යම කඳුකර ප්රදේශ සහ උතුරු හා නැගෙනහිර ප්රදේශවල කොටස්වල මෙම තත්ත්වය දැඩි ලෙස පවතී.
මෙම ප්රදේශ වල ජනතාවට, හානියට පත් නිවාස, කඩාකප්පල් වූ ජීවනෝපායන්, දුර්වල වූ දේශීය පාලන පද්ධති සහ මූලික සේවා සඳහා ප්රවේශය අහිමි වීම ප්රධාන අභියෝග බවට පත් වී තිබේ.
තවද, අත්යවශ්ය සේවාවන් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට සහ සුරක්ෂිතතා පද්ධති ශක්තිමත් කිරීමට UNDP විසින් කඩිනම් මූල්යකරණය සඳහා ප්රමුඛතා මාලාවක් හඳුනාගෙන ඇත.
ඒ අනුව කුබෝටා අවධාරණය කළේ, ජලගැල්ම සහ අවදානම් සහගත තත්ත්වයන් එකිනෙක හා බැඳුණු ප්රදේශවල යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම මන්දගාමී හා මිල අධික විය හැකි බැවින්, එම කටයුතු සඳහා මුල්කාලීන ක්රියාමාර්ග අත්යවශ්ය බවයි.
මේ සඳහා සහාය වීමට UNDP දැනටමත් රජය සහ හවුල්කරුවන් සමඟ සහන සහ ප්රතිසාධන කටයුතුවල නිරත වෙමින් සිටියි.
කෙසේ නමුත්, ශ්රී ලංකාවේ ණය බරට එකතු නොවන සහ ජීවනෝපායන් ස්ථාවර කරන ප්රතිසාධනයක් සහතික කිරීම සඳහා බාහිර මූල්යකරණය අතිශයින් වැදගත් බව එම සංවිධානය දිගින් දිගටම අවධාරණය කරයි.
